Cizrenin Eski Tarihi Hakkında Bilgiler

Cizrenin Eski Tarihi Hakkında Bilgiler

Cizre, binlerce yıllık geçmişiyle adeta bir açık hava müzesi gibidir. Surları ve köprüleri dışında, şehrin ruhunu ve tarihini yansıtan diğer önemli yapılar şunlardır:

1. Manevi Duraklar

  • Hz. Nuh Türbesi ve Camii: Cizre, "Nuh'un Şehri" (Şehr-i Nuh) olarak bilinir. İnanışa göre Tufan'dan sonra buraya yerleşen Hz. Nuh'un mezarı buradadır. Dünyanın en eski türbelerinden biri kabul edilir ve 639 yılında camiye çevrilmiştir.

  • Mem-u Zin Türbesi: Ünlü Kürt şair Ahmed-i Hani'nin kaleme aldığı ölümsüz aşk destanının kahramanları Mem, Zin ve onlara engel olan Bekir'in mezarları buradadır. Türbe, Abdaliye Medresesi'nin bodrum katında yer alır.

2. Bilim ve Eğitim Merkezleri

  • Kırmızı Medrese (Medrasa Sor): 14. yüzyılda Cizre Beyliği döneminde inşa edilmiştir. Adını yapımında kullanılan özel kırmızı tuğlalardan alır. Şehrin batı surları üzerine kurulu bu yapı, döneminin bir nevi "üniversitesi"dir. Ünlü mutasavvıf şair Melayê Cizîrî burada ders vermiş ve türbesi de buradadır.

  • İsmail Ebul-iz El Cezeri Türbesi: Sibernetiğin ve robotik bilminin kurucusu kabul edilen, tarihin ilk robotlarını tasarlayan büyük dahi El Cezeri, Cizre'de doğup yaşamıştır. Türbesi Hz. Nuh Camii avlusundadır.

3. Diğer Tarihi Yapılar ve Yerler

  • Cizre Ulu Camii: 639 yılında bir kiliseden camiye dönüştürülmüştür. Ünlü "Ejderli Kapı Tokmakları" bu camiye aittir (Biri İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi’ndedir, diğeri ise yurtdışına kaçırılmıştır).

  • Hamidiye Kışlası: II. Abdülhamid döneminde, bölgedeki aşiretlerden kurulan Hamidiye Süvarileri için yaptırılmış devasa bir taş binadır.

  • Finik Kalesi ve Ören Yeri: Cizre'nin kuzeyinde, sarp kayalıklar üzerine kurulu bu antik yerleşimde Asur, Roma ve Selçuklu izleri görülür. Kaya kabartmaları ve mağara evleriyle ünlüdür.

  • Kasrik Boğazı: Cudi ve Gabar dağlarının birleştiği bu stratejik boğazda, antik dönemden kalma kabartmalar (bir atlı ve bir kaplan/aslan figürü) ve bent kalıntıları bulunur.