Yaz sıcakları kalbi kandırıyor: Terleyince panik mi, kalp krizi mi? Ayırt edemeyen her 10 kişiden biri acil serviste!
Ankara – Termometre 38’i gösterdiğinde hem kalp hem de ruh hâli alarm veriyor. Ankara Bilkent Şehir Hastanesi’nin acil servisine son bir haftada “Çarpıntım var, göğsüm sıkışıyor” şikâyetiyle başvuranların sayısı %40 arttı. Kardiyolog Prof. Dr. Telat Keleş’e göre sıcak havada kalbiniz size yalan söyleyebilir; çünkü aynı belirtiler hem kalp krizini hem de panik atağı haber verebilir.
Termometre yükseldikçe damarlar genişliyor, ter bezleri devreye giriyor. Bu fizyolojik “yangın söndürme” mekanizması kalp hastaları için tehlikeli olabilir. Keleş, “İdrar söktürücü kullanan kalp yetmezliği hastalarında sıvı kaybı böbrekleri zorluyor, hipertansiyon kontrolden çıkıyor. Koroner arter hastalarında ise damar genişlemesi anjina krizini tetikliyor” diyor.
Uzmanın kırmızı çizgisi: Güneş 11-16 saatleri arasında kalp hastaları için ‘yasak bölge’. “Stent takılmış bir hastaya ‘sabah 06.00’da veya akşam 19.00’da yürüyün’ diyorum. Güneş tepedeyken egzersiz, kalp krizine davetiye çıkarır” uyarısını yineliyor.
Belirtilerin ikiz kardeşleri
• Çarpıntı
• Göğüs ağrısı
• Nefes darlığı
Peki hangisi kalp krizi, hangisi panik atak? Prof. Dr. Keleş üç soruda ayırt ediyor:
1. Daha önce kalp hastalığınız var mı? Varsa önce kalp krizi düşünün.
2. Ağrı 15 dakikayı geçiyor ve terleme, bulantı eşlik ediyorsa acile gidin.
3. Yakınma ani başlayıp 10-15 dakikada kendiliğinden geçiyorsa panik atak olasılığı artıyor; yine de EKG şart.
Psikiyatrist Doç. Dr. Seda Kiraz ise “Her 10 kişiden biri hayatında en az bir kez panik atak geçiriyor. Sıcak, uykusuzluk ve kafein üçlüsü tetikleyici” diye konuşuyor. Kiraz’a göre sıcak havada kalp atışı 90-100’e çıktığında beyin ‘acil alarm’ veriyor; bu da panik atağın fitilini ateşliyor.
Uzmanlardan ortak kurtarma paketi
1. Su: Günde 35 ml/kg (70 kg için 2,5 litre)
2. Tuz: Terle kaybolan sodyumu 1-2 dilim beyaz peynirle yerine koyun
3. Planlı dışarı çıkış: 05.30-08.30 ve 18.00-20.00 saatleri
4. Stres kapağı: 4-7-8 nefes tekniği (4 saniye burundan nefes, 7 saniye tut, 8 saniye ver)
5. Şüphe varsa 112’yi arayın; “acaba”ya kalp dayanmaz.
Son dakika uyarısı: Meteoroloji’nin sağlık haritası bugün 40 dereceyi gösteriyor. Prof. Dr. Keleş’in tavsiyesi net: “Gölgeli havada bile 15 dakikadan uzun kalmayın; kalbiniz sıcakta şaka yapmaz.”
