Karaciğerin Gizli Tehdidi: Hepatit – Belirti Çıkmadan Yayılırken, Aşı ve Erken Tanı Hayat Kurtarıyor!
“Sarılık” denince akla gelen hepatit, çoğu zaman hiçbir işaret göstermeden sinsice ilerliyor. Dünyada 350 milyon kişiyi taşıyan hepatit B, Türkiye’de hâlâ 2 milyon insanı etkiliyor. 28 Temmuz Dünya Hepatit Günü’nde Prof. Dr. Funda Şimşek’in verdiği mesaj net: “Erken tanı + aşı = tam koruma.”
Hangi tür nasıl bulaşıyor?
- A: Kirli su, çiğ sebze-meyve → ani ateş ve sarılık
- B: Kan, cinsel temas, dövme/piercing, eşya paylaşımı → sessiz kronikleşme
- C: Kan ve kan ürünleri → yıllar sonra siroz ve kanser
Koruma için 3 kural
- Aşı: Hepatit A ve B’de %100’e yakın koruma; C’de 2-3 aylık hap tedavisiyle %98 iyileşme.
- Test: Evlenmeden, hamile kalmadan, rutin kontrollerde tarama.
- Hijyen: Ortak makas/bıçak yok, steril dövme, güvenli cinsel temas.
Kronik taşıyıcılara hayat tavsiyesi
- Alkol sıfır
- İlaç kullanmadan önce mutlaka doktora “HBsAg’liyim” deyin
- Aşırı kilo ve yağlı beslenmeden uzak durun
Risk haritası
- Sağlık çalışanları
- Hemodiyaliz hastaları
- Toplu barınanlar
- Hepatit B’li anneden doğan bebekler (doğum son 3 ayda tedavi + aşı)
Çocukluk aşı takvimi kalkan
Yeni doğan dozu + 1. ve 6. ay hâlen Türkiye’de ücretsiz. Bu sayede aşı öncesi dönemde %8-10 olan taşıyıcılık bugün %4’e indi.
Unutmayın: Hepatit sessiz ilerler ama aşı ve basit bir kan testiyle “sessizce” durdurulabilir.
