Orman Yangınlarının Kül Yağışları: Astım ve Kanser Riski

Ülke genelinde devam eden orman yangınlarının etkisiyle oluşabilecek kül yağmurları, sağlık açısından ciddi riskler barındırabilir. Külleri solumanın zararlı olduğunu vurgulayan Dr. Öğretim Üyesi Osman El Jundi, kül partiküllerinin içinde bulunduğu kurşun, kadmiyum, nikel ve arsenik gibi metallerin akciğerlere derinlemesine nüfuz ederek astımı kötüleştirebileceğini ve nefes almayı zorlaştırabileceğini belirtti.

Dr. El Jundi, külün çöktükten sonra rüzgâr veya insan faaliyetleriyle yeniden havada asılı kalarak haftalarca hatta aylarca hava kalitesini etkileyebileceğini vurguladı. Bu durum, özellikle kronik solunum yolu hastalığı olan kişiler için daha tehlikeli olabilir. El Jundi, zorunlu olmadıkça dışarı çıkılmamasını, kapı ve pencerelerin kapalı tutulmasını ve dışarda maske kullanılmasını önerdi.

Yangın sonrası oluşan kül partiküllerinin atmosferdeki bulutlarla birleştiğinde, kül yağmuru şeklinde sağlığı tehdit eden ilave bir tehlike oluşturabileceğini belirten Dr. El Jundi, "Direkt olarak külleri solumak sağlıksal açıdan zararlıdır. Kül, tehlikeli bir atık maddesi olarak sınıflandırılmasa da kurşun, kadmiyum, nikel ve arsenik gibi metaller; eski evlerden veya diğer binalardan gelen asbest ve yakıcı maddeler gibi tehlikeli maddelerin izlerini içermektedir" dedi.

Külde bulunan maddelerin oluşturabileceği sağlık sorunlarına değinen Dr. El Jundi, "İnce partiküller akciğerlere derinlemesine nüfuz ederek astımı kötüleştirebilir ve nefes almayı zorlaştırabilir. Külde asbest, nikel, arsenik veya kadmiyum varsa, bu maddeler kansere neden olabileceğinden, bunlara maruz kalma özellikle endişe vericidir. Küldeki maddeler çeşitlilik gösterdiğinden, her zaman dikkatli olmak en iyisidir" uyarısında bulundu.

Özellikle KOAH ve alerjik astım gibi kronik hastalığı olanlar açısından oluşabilecek etkileri de anlatan El Jundi, "Kül parçacıkları o kadar ince olabilir ki akciğerlerin derinliklerine kadar solunabilir. Yüksek maruziyetle, sağlıklı bireyler bile artan öksürük ve tahrişle birlikte göğüs rahatsızlığı yaşayabilir. Burun tahrişi ve burun akıntısı gibi yaygın akut (kısa süreli) semptomlar görülebilir" diye konuştu.

Yangın sonrası temizlik çalışmaları nedeniyle yangın bölgesinde kül ve yangının diğer ürünlerine maruz kalınabileceğini ifade eden El Jundi, "Bu durum da gözlerin, burnun veya cildin tahriş olmasına, öksürük ve diğer sağlık sorunlarına yol açabilir. Akciğerlere derinlemesine solunan kül partikülleri ise astım ataklarına neden olabilir ve nefes almayı zorlaştırabilir. Uçan külde bulunan bileşenlere maruz kalmak, kişinin kanser ve diğer solunum yolu hastalıklarına yakalanma riskini artırır. Islak kül havuzları yeraltı sularını kirletebilir ve arsenikle kirlenmiş suyun yutulması durumunda, kişinin kansere yakalanma riski artar" ifadelerini kullandı.

Kül yağmurlarından korunmak için alınabilecek önlemlere değinen Dr. El Jundi, "Kül, çöktükten sonra rüzgâr veya insan faaliyetleriyle yeniden havada asılı kalarak haftalarca hatta aylarca hava kalitesini etkilemeye devam edebilir. Kendinizi ve ailenizi kül yağışından korumanın en iyi yolu önceden plan yapmaktır" dedi.

Özellikle yangın bölgesinde maske kullanılmasını tavsiye eden Osman El Jundi, pencere ve kapıların mümkün olduğunca kapalı tutulması gerektiğini söyledi. El Jundi, "Sıcak hava olmasına rağmen olabildiği kadar evin içerisinde kalmak, kül yağmurun etkilerinden korumak için en etkili yöntemdir. Dışarıdaysanız, mümkün olan en kısa sürede sığınacak bir yer arayın. Araç kullanmanız gerekiyorsa, düşük hızlarda sürün ve bol miktarda ön cam yıkama sıvısı bulundurduğunuzdan emin olun. HEPA filtreli veya N-95 filtreli maskeler, küldeki zararlı ince parçacıkları filtreleyeceği için özellikle dışarda görevi olan kişiler tarafından temin edilmelidir. Pencere ve kapıları mümkün olduğunca kapalı tutun. Evcil hayvanlarınızı mümkün olduğunca içeride tutun. İçeri girdiğinizde evcil hayvanları fırçalayın veya elektrik süpürgesiyle süpürün. Önemli bilgiler için yerel yetkilileri dinleyin. Orman yangını sonrası temizlik yaparken kendinizi zararlı küllerden koruyun" diye konuştu.

Orman yangınlarının kül yağışları, astım ve kanser gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Külleri solumamak ve kül yağışlarından korunmak için önlemler almak önemlidir. Özellikle yangın bölgesinde bulunanlar, maske kullanarak ve evde kalarak kül yağışının etkilerinden korunmalıdır.