Fahiş Aidatlar: Aylık 280 Bin TL'ye Ulaştı
Son zamanlarda aidat ücretleri neredeyse kiralarla yarışacak seviyelere ulaştı. Önceden sadece lüks sitelerdeki yüksek aidatlardan şikayet edilirken, artık çoğu toplu yerleşim yerlerindeki aidatlar da cebi yakmaya başladı.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum'un Açıklaması
Murat Kurum, Türkiye genelinde 941 bin yapıda yaşayan yaklaşık 20 milyon vatandaşın yaşam kalitesini artırmayı hedeflediklerini belirtti. "Sektörün yasal bir zemine kavuşması şarttır. Yeni yasama yılında devreye alınacak düzenlemelerle site yönetimi hizmeti veren şirketleri sınıflandıracaksınız. Artık herkes 'ben yönetim şirketiyim' diyemez. Bu şirketleri yetkilendireceğiz" dedi.
Kurum, "Haksız aidat artışı yapanlara yaptırım uygulayacağız. Vatandaş evinin taksidini öderken, aidatın daha yüksek olması kabul edilemez. Bu uygulamalar ne hukuka ne vicdana sığar. Aidatları düşürecek bir sistem kurarak vatandaşın yükünü hafifletmeliyiz" diye ekledi.
Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı'nın Değerlendirmesi
Özelmacıklı, "Gayrimenkul sektöründe tesis yönetimi ile ilgili bazı yasal adımlar atılıyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın mevzuat çalışmasında sona gelindi. Kat Mükiyeti Kanunu'nda yapılan düzenlemelerle yetkinin Bakanlığa geçmesi ve site ve tesisleri yöneten firmalara yasal düzenlemelerin getirilmesi planlanıyor" dedi.
Özelmacıklı, "Geçmişte site yönetimlerinin paraları ödememesi nedeniyle doğal gazı, suyu kesilen siteleri de gördük. Bu paraları alan, ortadan kaybolan firmaları gördük" diye belirtti.
Aidatlar Nasıl Belirleniyor?
Özelmacıklı, "Doğrudan Bakanlığın siteler için toplanan aidata müdahalede bulunması mümkün değil. Planlanan harcamalar karşılığında paralar toplanıyor. Bu yıl öncesinde belirleniyor ve gelecek yıla ilişkin tahmini harcama tutarları üzerinden aidat tahsilatları yapılıyor" dedi.
Aidatlar Yılda Birkaç Kere Belirlenebilir Mi?
Özelmacıklı, "Geçtiğimiz dönemlerde asgari ücrete ara zam gelmesi nedeniyle site yönetimleri Temmuz ayında aidatları artırmak zorunda kaldı. Binalarla ilgili bakım, onarım zorunluluğu gerektiren unsurlarda, bütçe yetmediği zamanlarda aidatlar ara dönemlerde de artabiliyor" diye açıkladı.
Aidatlar Nasıl Değişiyor?
Türkiye'de 280 bin TL aylık aidatı olan siteler de varken, ayda 100 TL ödeyen apartman sakini de bulunuyor. En yüksek aidatın olduğu il olarak Muğla tespit edildi. Muğla’da aidat ortalaması 2600 TL oldu. İstanbul’da ortalama aidat 2480 TL, Ankara’da 1743 TL, İzmir’de 1512 TL olarak belirlendi. Rezidans olan sitelerde aidatlar 30-40 bin TL’yi de geçiyor.
Aidatlar Kira'nın %15'ini Aşmamalı
Ortalama bir aidatın kira bedelinin %15'ini aşmaması uluslararası standartlarda kabul ediliyor. Toplanan aidatların %65'i personel giderine, %15'i enerjiye, %15'i de bakım ve onarım maliyetlerine harcanıyor.
Aidatlar İçin Bir Sınır Var Mı?
Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 22. maddesi gereği, aidatlar kiracının ödemekle yükümlü olduğu kira miktarıyla sınırlıdır.
Aidatlar Nasıl Düzenlenecek?
Tesis yönetimi tarafından hazırlanan taslak metinde aidat artışlarının düzenlenmesi için özel bir madde yok. Site harcamalarının en az bir kez ilgili idare tarafından denetlenmesi söz konusu. Aidat dışında gelen gelirlerin nereye harcandığı da denetlenecek.
Aidatlarla İlgili Denetimler
Denetimler sadece harcamalar açısından değil, ana gayrimenkulün teknik olarak güvenli işletilmesi için de zorunlu. Yangın önlemleri ve acil durum önlemleri alındığına bakılacak.
Aidatlarla İlgili Yeni Düzenlemeler
Kat Mülkiyeti Kanunu'nda kapsamlı bir değişiklik yapılmayacak gibi görünüyor. Taraflar, bütçelerini kendi aralarında halletmeye devam edecekler. Bakanlık, aidatı belirleme veya 'şu rakamın üzerinde olamaz' gibi bir değerlendirmeye giremez.
Fahiş Fiyat Artışı Yapanlara Ceza Olacak Mı?
Haksız fiyat artışı site yönetiminin kendi kararına göre yapılmaz. Bir genel kurul düzenlenmeli ve onların kararına göre uygulanabilir. Kat malikleri, fahiş aidat artışının düzeltilmesini talep etmek için sulh hukuk mahkemelerine başvurabilirler. Haksız fiyat artışı yapan bir yönetim şirketiyle, Bakanlık ayrıca bir ceza uygulayabilir.
